euskal herria

Euskal Mitologia

euskal mitologian jaiotzez Euskal herriko biztanleriaren mito propioak multzoa da. Ona emen euskal mitologiaren pertsonai baatzuk eta haien istorioa;

tartalo

begi bakarreko gizon erraldoia da, herriko gazteak eta ardiak jaten ditu.

Mitologia dioenez, bi anai joan ziren ehiza egitera, eta izugarrizko ekaitzza etorri omen zitzaien gainera. Babesteko, han zegoen etxola batean sartu ziren. Sartu bezain laster, Tartalo agertu omen zen atzetik eta harri batekin itxi zuen sarrera, berreala tartalo konturatu zen bere``afaria´´ han zegoela, anai handia afaldu zuen eta anai txikia urrengo egunerako hutzi zuen. afaaldu eta gero lotan gelditu zen, anai gaztea tartalo lotan ikusterakoan burruntzia sutan goritu eta begi bakarrean sartu zion. Goizen tartalo, anai gaztea arrapatzeko asmoan, ardiak kanporatzen hasi zen. Gazteak ardi larru bat bizkarrean zuela ihes egin zuen

mari

Ama lurra ere ezagututa, euskal mitologiako geinu garrantzitsuena da. Naturaren eta beronen osagai guztien erregina da.

Goiz batean kattalin izeneko gazte amezketar bat mendira joan zen artaldearekin, egun guztian ardiekin egon ziren eta zenbatzerakoan bat falta zen, mendi gora abiatu zen artaldia ardiaren bila, batek baino gehiagok esanda zion Mari Txindokin zenean ez gerturatzeko inguru haietara, baina ardia aurkitzea beharra zeukan. ardia aurkitu zuen haitzulo batean eta ondoan andre eder eta galai bat ikusi zuen, mari zen.

mari: nor zara? zein familiatakoa zara?

kattalin: kattalin naiz eta ez daukat familiarik. Ardi haiek herriko jaun batenak dira.

mari: nirekin bizitzera etortzen bazara eta laguntzen badidazu emendik 7 urtera aberatza egingo dizut

kattalin onartu  zuen proposamena.

Urteak oso azkar pasa ziren eta kattalin gauza asko ikasi zituen; haria egiten, ogia egiten, habereen hizkera ulertzen...

mari: oso ondo bete duzu zure hitza, geratu zara eta lagundu didazu, eta nik nire hitza beteko dut ere, aberatza egingo dizut, tori, eta horain joan beharra daukat.

marik kattalineri ikatz puska handi bat eman zion, kattalin harrituta geratu zen baina ez zuen ezer esan. haitzulotik atera eta ikatza urre disdiratsua bihurtu zen, neska pozearen pozez herrira jeitsi, etxe bat erosi eta inoiz gehio inoren agindupean bizi zen poz-pozik